بررسی جنایت بر جنین در فقه امامیه و شافعی

انسان در همه ی احوال خود از احترام برخوردار است ونباید مورد تعرّض قرار بگیرد. این احترام، هم شامل قبل وبعد از تولد می شود.با لحاظ این نکات، انسان در روند تکاملی خود دارای مراحل مختلف از شکل گیری می باشد. یکی از این مراحل، شکل جنینی می باشد که در این مرحله جنین از حق حیات برخوردار می باشد وجز در موارد خاصی از جمله سقط درمانی نباید به این حق حیات وی کوچک ترین تعرّض وآسیبی وارد گردد. اولین ومهم ترین حق جنین، حیات و زندگی است.از منظرحقوق اسلامی حفظ جان جنین مانند سایر افراد لازم و واجب است. وقتل جنین جز در موارد خاص وآن هم با شرایطی خاص حرام وممنوع است.جنین به عنوان شخصی که قابلیت زیست را دارد تجاوز به آن حق به معنای محروم کردن وی از حق حیات می باشد. براساس مبانی اسلامی، سقط جنین حرام ونا مشروع می باشد.وفقه امامیه نیز با روشن بینی و مبانی مستحکم با این عمل مغایر با حقوق کودکو به عنوان بخشی از جنایت بر جنین در بعضی موارد سقط جنین را جایز دانسته ولی با جواز بی قید وشرط آن مخالف می باشد. از نظر فقهای امامیه اسقاط جنین بعد از پیدایش روح بدون اینکه بقایش ضرری به حامل داشته باشد، اسقاط آن بدون اشکال حرام ودر برخی از فروض هم قصاص بر آن مترتب می شود. اما بحث بر سر اسقاط جنین قبل از پیدایش روح است که فقه امامیه به خاط وجود دلایلی مثل وجوب دیه برای سقط ویا پرداخت کفاره آن را حرام می داند. وهمین طور روایاتی هم وجود دارد که این مطلب را تایید می کند.ومقدار دیه ی جنین در مراحل مختلف آن متفاوت است . فقهای شافعی نیز شافعی نیز در مبحث جنایت بر جنین بیشتر روی موضوع سقط جنین متمرکز شده ومطالبی را بیان نموده اند از آن جمله می توان به نظریات دایر بر تحریم سقط پس از استقرار نطفه در رحم . اگر چه قبل از اشاره کرد. علاوه بر این عده ای دیگر مثل اسحاق مروزی وشبر املسی سقط جنین را در مرحله ی نطفه وعلقه مورد تسامح قرار داده اند وبا عذر شرعی آن را جایز می دانند هر چند که امام محمد غزالی این عمل را بعد از در هر مرحله ای که باشد حرام می داند. نظریه ای که در مذهب شافعی رجحان دارد جواز اسقاط عمدی است پیش از دمیده شدن روح است. این نوشتار بر آن است تا نگاهی کلی به مبحث جنین وسقط آن داشته باشد و اقدام به این نوع عمل را توسط مادر یا شخص دیگری در مراحل مختلف تحقیق وآثار کیفری عاملان آن در صورت جنایت بر جنین را از دیدگاه فقه شیعی وشافعی مورد بررسی قرار دهد.